بازار فارکس یا بازار تبادل ارزهای خارجی، بزرگترین بازار مالی جهان است که روزانه تریلیونها دلار در آن مبادله میشود. یکی از اصلیترین مفاهیم در این بازار، «جفت ارز» است. بدون شناخت جفت ارزها، ورود به فارکس مانند قدم گذاشتن به سرزمینی ناشناخته خواهد بود. معاملهگران در فارکس همیشه با جفت ارزها سر و کار دارند و درک عمیق این مفهوم، کلید موفقیت در معاملات ارزی است.
در این مقاله بورسیکا به طور کامل بررسی خواهیم کرد که جفت ارز چیست، چه انواعی دارد، چگونه ارزشگذاری میشود و چرا شناخت آن برای معاملهگران اهمیت دارد.
تعریف جفت ارز در فارکس
جفت ارز به ترکیبی از دو ارز مختلف گفته میشود که در مقابل یکدیگر معامله میشوند. به زبان سادهتر، در هر معامله فارکس شما در حال خرید یک ارز و فروش ارز دیگری به طور همزمان هستید. این ارزها با یک علامت اسلش (/) از یکدیگر جدا میشوند، مانند EUR/USD که به معنای خرید یورو و فروش دلار آمریکا است.
ارز سمت چپ جفت ارز، ارز پایه (Base Currency) و ارز سمت راست، ارز مظنه یا ارز قیمتگذاری شده (Quote Currency) نامیده میشود. قیمت جفت ارز نشان میدهد که چه مقدار از ارز مظنه لازم است تا یک واحد از ارز پایه خریداری شود.
برای مثال، اگر نرخ EUR/USD برابر با ۱.۲۰۰۰ باشد، یعنی برای خرید یک یورو باید ۱.۲۰ دلار آمریکا پرداخت کنید.
چرا جفت ارزها معامله میشوند؟
ارزها همیشه به صورت جفتی معامله میشوند زیرا ارزش یک ارز باید در مقایسه با ارز دیگری سنجیده شود. هیچ ارزی به تنهایی دارای ارزش مشخصی نیست. ارزش یک ارز زمانی معنا پیدا میکند که در برابر ارزی دیگر قرار گیرد. به همین دلیل در فارکس همواره صحبت از جفت ارزها میشود.
به طور مثال، شما نمیتوانید فقط «دلار» را معامله کنید بدون اینکه آن را در برابر یورو، پوند، ین یا ارز دیگری بسنجید. این وابستگی بین ارزها باعث شکلگیری جفت ارزها در معاملات فارکس شده است.
انواع جفت ارزها
جفت ارزهای فارکس را میتوان به چند دسته اصلی تقسیم کرد:
۱. جفت ارزهای اصلی (Major Pairs)
این جفت ارزها شامل دلار آمریکا و یکی از ارزهای مهم و قدرتمند جهان هستند. جفت ارزهای اصلی بیشترین حجم معاملات روزانه را در بازار فارکس دارند. برخی از مشهورترین جفت ارزهای اصلی عبارتند از:
-
EUR/USD (یورو / دلار آمریکا)
-
GBP/USD (پوند انگلیس / دلار آمریکا)
-
USD/JPY (دلار آمریکا / ین ژاپن)
-
USD/CHF (دلار آمریکا / فرانک سوئیس)
-
AUD/USD (دلار استرالیا / دلار آمریکا)
-
NZD/USD (دلار نیوزیلند / دلار آمریکا)
-
USD/CAD (دلار آمریکا / دلار کانادا)
ویژگی مهم جفت ارزهای اصلی، نقدینگی بالا، کارمزد پایینتر (اسپرد کمتر) و نوسانات مناسب برای معاملهگری است.
۲. جفت ارزهای فرعی (Minor Pairs) یا کراس (Cross Pairs)
این جفت ارزها شامل دلار آمریکا نمیشوند اما متشکل از ارزهای مهم دیگر هستند. معاملات این جفتها نیز نسبتاً فعال است اما نقدینگی آنها معمولاً کمتر از جفتهای اصلی است. نمونههایی از جفت ارزهای فرعی عبارتند از:
-
EUR/GBP (یورو / پوند انگلیس)
-
EUR/JPY (یورو / ین ژاپن)
-
GBP/JPY (پوند انگلیس / ین ژاپن)
-
AUD/JPY (دلار استرالیا / ین ژاپن)
جفت ارزهای کراس فرصتهای معاملاتی خوبی ایجاد میکنند اما معمولاً با اسپرد بالاتری همراه هستند.
۳. جفت ارزهای عجیب یا اگزوتیک (Exotic Pairs)
جفت ارزهای اگزوتیک شامل یک ارز اصلی و یک ارز از اقتصادهای کوچکتر یا در حال توسعه هستند. این جفت ارزها نقدینگی کمتری دارند، اسپرد بالاتری دارند و نوسانات شدیدتری نسبت به جفتهای اصلی یا فرعی دارند. برخی نمونههای جفت ارزهای اگزوتیک عبارتند از:
-
USD/TRY (دلار آمریکا / لیر ترکیه)
-
USD/MXN (دلار آمریکا / پزو مکزیک)
-
EUR/TRY (یورو / لیر ترکیه)
-
USD/SEK (دلار آمریکا / کرون سوئد)
معامله جفتهای اگزوتیک به دلیل ریسک بیشتر، برای معاملهگران با تجربه توصیه میشود.
نحوه خواندن جفت ارز
درک نحوه خواندن نرخ یک جفت ارز از اهمیت زیادی برخوردار است. در یک جفت ارز، ارز پایه نشاندهنده ارز خریداری شده است و ارز مظنه، ارزی است که با آن پرداخت میکنید.
مثلاً در جفت EUR/USD:
-
اگر نرخ ۱.۲۰۰۰ باشد، به این معناست که هر ۱ یورو برابر با ۱.۲۰ دلار آمریکاست.
-
اگر نرخ به ۱.۲۱۰۰ برسد، یعنی ارزش یورو در مقابل دلار افزایش یافته است.
-
اگر نرخ به ۱.۱۹۰۰ برسد، یعنی ارزش یورو در مقابل دلار کاهش یافته است.
این تغییرات نرخ، فرصتهای سودآوری یا ضرردهی در معاملات فارکس را ایجاد میکند.
مفهوم خرید و فروش جفت ارز
وقتی شما یک جفت ارز را خریداری میکنید، در واقع ارز پایه را میخرید و ارز مظنه را میفروشید. برعکس، زمانی که یک جفت ارز را میفروشید، ارز پایه را میفروشید و ارز مظنه را میخرید.
برای مثال:
-
خرید EUR/USD یعنی خرید یورو و فروش دلار.
-
فروش EUR/USD یعنی فروش یورو و خرید دلار.
هدف معاملهگران، پیشبینی حرکت قیمت جفت ارز است. اگر فکر میکنید که ارز پایه تقویت میشود، آن را میخرید و اگر معتقدید که ارز پایه تضعیف میشود، آن را میفروشید.
فاکتورهای موثر بر حرکت جفت ارزها
حرکت قیمت جفت ارزها به دلایل مختلفی رخ میدهد. برخی از مهمترین عوامل عبارتند از:
۱. سیاستهای اقتصادی
نرخ بهره بانکهای مرکزی، تصمیمات سیاستهای پولی، نرخ تورم و دادههای اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی (GDP)، اشتغال و خردهفروشی، تأثیر زیادی بر ارزش ارزها دارند.
۲. رویدادهای سیاسی
انتخابات، تغییرات در دولتها، جنگها، توافقات بینالمللی و تحریمها میتوانند به سرعت بر ارزش ارزها تأثیر بگذارند.
۳. تحلیل تکنیکال
بسیاری از معاملهگران با استفاده از نمودارهای قیمت و الگوهای فنی، حرکات آینده قیمت جفت ارزها را پیشبینی میکنند.
۴. احساسات بازار
شایعات، اخبار و جو روانی بازار میتواند نقش بزرگی در جهتدهی به قیمت جفت ارزها داشته باشد.
اسپرد و کارمزد در معاملات جفت ارزها
در معاملات فارکس، همیشه دو قیمت برای یک جفت ارز وجود دارد: قیمت خرید (Ask) و قیمت فروش (Bid). اختلاف این دو قیمت، اسپرد نامیده میشود. اسپرد به نوعی کارمزد غیرمستقیم کارگزاری است و میتواند بسته به نوع جفت ارز و شرایط بازار متفاوت باشد.
جفت ارزهای اصلی معمولاً اسپرد کمتری دارند زیرا نقدینگی بیشتری دارند. در مقابل، جفت ارزهای اگزوتیک به دلیل حجم معاملات پایینتر، اسپرد بالاتری دارند.
اهمیت انتخاب جفت ارز مناسب
انتخاب جفت ارز مناسب یکی از کلیدیترین تصمیمات در معاملات فارکس است. عواملی که باید در انتخاب جفت ارز در نظر گرفته شوند عبارتند از:
-
میزان نوسان جفت ارز
-
مقدار اسپرد
-
میزان نقدینگی
-
اخبار و رویدادهای مرتبط با ارزها
-
ساعتهای فعال بازار
بعضی جفت ارزها نوسانات زیادی دارند و فرصتهای سودآوری خوبی ایجاد میکنند اما همزمان ریسک بالاتری نیز دارند.
استراتژیهای معامله با جفت ارزها
معاملهگران فارکس از استراتژیهای مختلفی برای معامله جفت ارزها استفاده میکنند. برخی از این استراتژیها عبارتند از:
۱. معامله بر اساس روند
در این روش، معاملهگر سعی میکند در جهت روند غالب بازار معامله کند. اگر روند صعودی است، خرید میکند و اگر روند نزولی است، فروش انجام میدهد.
۲. معامله نوسانی (Swing Trading)
در این استراتژی، معاملهگر تلاش میکند از تغییرات کوتاهمدت قیمت بهره ببرد و معاملات خود را برای چند روز باز نگه میدارد.
۳. اسکالپینگ (Scalping)
اسکالپرها در بازههای زمانی بسیار کوتاه، معاملات سریع و متعددی انجام میدهند و سعی میکنند سودهای کوچک اما متعدد کسب کنند.
۴. معامله بر اساس اخبار
در این روش، معاملهگر به دنبال استفاده از نوسانات شدید ناشی از اخبار اقتصادی مهم است.
نکات نهایی
یادگیری نحوه معامله جفت ارزها نیاز به زمان، تمرین و تحلیل دقیق دارد. موفقیت در فارکس تنها به دانش تئوریک محدود نمیشود بلکه نیازمند توسعه مهارتهای مدیریت ریسک، کنترل احساسات و پایبندی به یک استراتژی معاملاتی مشخص است.
جفت ارزها شریان حیاتی بازار فارکس هستند. هرچه درک شما از نحوه عملکرد آنها عمیقتر باشد، شانس بیشتری برای موفقیت در این بازار جهانی خواهید داشت. به یاد داشته باشید که شروع با جفت ارزهای اصلی و نقدشوندهتر، به ویژه برای معاملهگران تازهکار، راه هوشمندانهتری برای ورود به دنیای معاملات فارکس است.